Anna en Maria. Twee bijzondere heiligen

In onze keuken is bij de vernieuwde bar een afbeelding gekomen gemaakt door Hans Luiting. De redactie heeft Hans gevraagd naar zijn inspiratie voor deze heiligen en wie zij eigenlijk waren. Wij danken hem voor onderstaande bijdrage:

 

In 2004 vroeg de toenmalige pastoor Ruud Bosma of ik de redactie van de schakel op mij wilde nemen. Veel voorgangers/voorgangsters hadden de taak al op zich genomen en nu was ik aan zet.

Ik wilde er iets anders van maken, niet het bekende formaat van een A5, maar een groter (A3) gevouwen tot A4 formaat. Zo werd de allereerste Schakel met Pasen 2004 ‘geboren’. Het logo van de Schakel werd veranderd, de afbeeldingen groter, het lettertype smaller waardoor er meer letters op de kolombreedte konden. Ook de colofon nam ik onder handen. De patronessen van de parochie kregen een plek, het werden kleine figuurtjes van ongeveer 32 mm hoog.

Bij het maken van de afbeeldingen van Anna en Maria ben ik uitgegaan van de mozaïeken naast het hoofdaltaar van onze kerk. Net als de 12 glas in lood ramen, het marmeren altaar, het tabernakel, de 6 kandelaren en de godslamp: Allen naar ontwerper Klaas Draaisma, een kunstenaar uit Bloemendaal en protégé van ir. architect H.T. Zwiers van ons kerkcomplex aan de Kinderhuissingel. In februari 2010 ben ik na 6,5 jaar gestopt na een ingrijpende hart operatie en nog wat fysiek ongemak heeft Michael de redactie van de Schakel overgenomen.

Wie waren Anna en Maria

Over Maria is voldoende bekend uit de bijbelse verhalen. Ze komt veelvuldig voor en een aantal feesten hebben een plaats gekregen door het jaar heen zoals 8 september (Maria geboorte), 2 februari (Maria Lichtmis), 25 maart (Maria boodschap) en 15 augustus over haar ontslapen. (De feesten van 15 augustus en 8 september hebben we geen bijbelse gegevens van).

Over Anna moeten we te rade gaan bij de apocriefe- of deuterocanonieke bronnen. Het volgende heb ik ontleend aan een uitgave van Cor Unum et anima Uma “Vieren en gedenken – door J. N. van Ditmarsch”

“De namen van de ouders van Maria ontbreken in de Evangeliiën en in de overige geschriften van het nieuwe testament. In het omstreeks het jaar 200 ontstane proto Evangelie van Jacobus, de broeder van Jezus, komen we reeds in het eerste hoofdstuk de namen Anna (genade) en Joachim (de Heer richt op) tegen. Zij stonden getekend als rechtvaardige armen, dat wil zeggen: vrome mensen die het geheel van god verwachten en die hun leven aan Hem hebben toevertrouwd, voor het heden en de toekomst.  Daarmee zijn zij, in de traditie van mensen als Zacharias en Elisabeth, Simeon en de weduwe Anna, welke we ontmoeten in het evangelie van Lucas. 

Het echtpaar stond in groot aanzicht bij de mensen en zij ontvingen hun dochter Maria na een lange tijd van kinderloosheid na vurig gebed. In de kerkelijke kunst is vooral de beeltenis van St. Anna te drieën afgebeeld: Zittende grootmoeder Anna, op haar schoot moeder Maria met op haar schoot het kindje Jezus. 

In de 6e eeuw werd in Constantinopel een St. Anna basiliek ingewijd.’’

Als je naar het mozaïek van Anna kijkt vallen twee dingen op. Ze heeft een dikke rechterwang en wijs met haar hand richting haar wang. Je ziet het zo: ze heeft kiespijn. De kleine Maria heeft een bloem in haar hand. Je ziet Anna denken of zeggen:” Kind, je hebt die bloem toch niet uit de tuin van de buren geplukt?”

Of wordt met de bloem de roos van Jericho bedoeld? Bloem van Jericho is een van de vele namen die in de Marialitanie voorkomen zoals ‘zetel der wijsheid’, ‘Toren van David’ of ‘Deur van de Hemel’.

De roos van Jericho ziet er onogelijk uit, een soort uilenbal, die helemaal kan uitdrogen en jarenlang in deze toestand kan blijven en toch na toevoegen van water binnen enkele uren helemaal kan opbloeien, en er weer fris en groen uitziet. De woestijnroos wordt ook wel eens Opstandingsplant genoemd, ook wel – Het stralende Oosten- allemaal dierbare bijbelse betekenissen.

Bij de herziening van de liturgische kalender is in onze kerk de H. Joachim aan de feestdag van de H. Anna toegevoegd, deze is op 26 juli.

Hans Luiting