In mei was het zestig jaar geleden dat ik deelnemer was aan de Internationale Militaire Lourdesbedevaart. Als dienstplichtige heb je de gelegenheid om deel te nemen en elke commandant is verplicht daarvoor
bijzonder verlof te verlenen. Dat was meegenomen.
Nu was het moment daar om samen met Hanneke die reis nog eens te maken en op 8 mei zijn wij ingestapt in Asten met een groep van 22 reisgenoten. Wij waren geen specifieke bedevaartgangers, de reis had geen religieuze vormgeving, we hadden allemaal onze eigen verwachtingen.
Sommigen waren er voor het eerst, een enkeling was er eerder geweest.
Voor chauffeur Gerard was het zijn zoveelste reis, hij kende elke plek, ook de reis naar het Cirque de Gavarnie en de route over de Tourmalet, die de renners in de Tour de France dit jaar ook hebben beklommen.
Het is grappig hoe zo’n reis zich ontwikkelt, allemaal vreemden voor elkaar, als eenling, als koppels en soms zelfs met z’n vieren maar verder onbekend met al die anderen. Dat verandert heel snel. Als je met iemand in gesprek raakt en je stelt maar enkele vragen ter kennismaking, dan blijkt heel snel dat je toch gezamenlijke kennissen hebt en meer met elkaar gemeen hebt dan je ooit zou verwachten. Dat bleek nu ook. Wij maakten kennis met Eveline Jansen, die zich als Oud-Katholiek voorstelde en toen de spreuk van bisschop Dirk Jan Schoon in herinnering bracht: “Oud-Katholieken zijn er niet veel, maar je komt ze overal tegen”. Inmiddels heeft ze al twee keer bij ons op het orgel gespeeld, ze kent iedereen en ons nu ook.
De eerste stop op onze reis was in Nevers waar Bernadette is ingetreden in de Orde van de Zusters van Barmhartigheid en waar ze in 1879 is overleden. Bij opgraving bleek haar lichaam nog gaaf en nu ligt zij opgebaard, gekleed in haar habijt, in het Sanctuarium van het Convent de Saint-Gildard in Nevers waar veel bezoekers naar toe komen.
Het was die zaterdag slecht weer toen we Lourdes binnenreden en de chauffeur zette daarbij wel een bandje op met het Ave Maria, dat door de meesten werd meegezongen.
Op zondag vierden we de pontificale Hoogmis in de Pius X-basiliek waarin werd voorgegaan door de bisschop van St. Gallen, Markus Büchel, geassisteerd door ontelbaar veel geestelijken en bijgewoond door enkele duizenden gelovigen en een merel, die zijn uiterste best deed boven het koorgezang uit te zingen en daar de gehele dienst mee is doorgegaan, tot groot vermaak van iedereen. Hij was zichtbaar zittend boven het koor in het midden van de kerk. Die kerk is een betonnen bak, gebouwd in 1958 waar gras op groeit en die van buiten dus geen enkele indruk maakt maar bij slecht weer in staat is om tienduizend mensen op te vangen. Ook de processies kunnen bij slecht weer binnen doorgaan; ruimte zat.
We hebben vier dagen gelegenheid gehad Lourdes te verkennen, ieder op zijn eigen manier en wat opvalt is de stemmige sfeer waarin alles verloopt.
Het is indrukwekkend om de grot te bezoeken in een lange rij, langs de rotswand tot de plek waar de verschijningen in 1858 hebben plaats gevonden en waar vele mensen plaats nemen op de banken die er staan en daar bezig zijn met hun eigen gedachten. Er wordt niet veel gesproken daar, althans, niet hoorbaar. Daarna kun je een kaars opsteken op een speciaal aangelegde plek, waar duizenden kaarsen staan als eerbetoon.
Dat was er zestig jaar geleden nog niet. Nu lagen er drie bruggen over de rivier Gave, op weg naar een nieuwe kerk en een gezondheidscentrum.
Indrukwekkend is elke avond om negen uur de lichtprocessie, waar op drukke dagen een paar duizend mensen in meelopen, vaak met de vaandels van de landen en verenigingen die meedoen en waarin een
verlicht Mariabeeld wordt meegedragen. Mooi is het om al die mensen in hun eigen taal te horen zingen, dat bekende Lourdeslied Ave Maria. Toen wij op donderdag Lourdes verlieten, stonden de militairen aangetreden voor de 65e Internationale Militaire Lourdesbedevaart. Voor mij was toen de klok rond.
Het blijft een mooie herinnering aan een heel bijzondere plaats met heel bijzondere gebeurtenissen. Lourdes is daardoor een begrip geworden in de wereld en daar mag iedereen over denken wat hij of zij wil. Wie er geweest is denkt er anders over.
Jan Sentveld