Vrolijk Pasen.
Dat is een heel gebruikelijke wens in deze dagen. Ik moet zeggen: ik heb er altijd een beetje moeite mee gehad, want het klinkt zo oppervlakkig. Zoiets als ‘prettige feestdagen’.
En wat zeg je dan eigenlijk? Wat wens je iemand dan toe? Ik ben meer van ‘zalig Pasen’. Of eventueel ‘gezegende Paasdagen’.
Dat klinkt wat stemmiger, serieuzer.
Want Pasen is een serieuze zaak, toch?…..
Tot ik bij mezelf dacht: wat is er eigenlijk zaliger dan vrolijkheid? En kun je in een meer gezegende staat zijn dan wanneer je vrolijk bent? Is vrolijk niet een ander woord voor ‘opgewekt’? En dat is toch wat we vieren: Jezus opgewekt uit de dood! Nee, eigenlijk is ‘Vrolijk Pasen’ een prachtige wens.
Sta op!
Laat je opwekken uit je misere en kijk het leven
vrolijk aan.Dat zou ik ons allemaal toewensen.
En toch blijft het ingewikkeld. Misschien wel omdat Pasen zelf ingewikkeld is. Moeilijk uit te leggen. Moeilijk te geloven ook.
Een dode die leven vindt door de dood heen. Daar kun je met je verstand niet bij. Dan is Goede Vrijdag met zijn lijden en dood beter voorstelbaar. Daar word je niet vrolijk van, maar het is wel beter te snappen. In Syrie is het al meer dan twee jaar lang Goede Vrijdag. En als je pijn hebt of je bent bang dat je niet meer beter wordt, ja dan voelt het leven ook als Goede Vrijdag.
Op de tv zal er ook dit jaar weer ‘The Passion’ worden uitgezonden, dat muzikale spektakel waarin het lijden van Jezus als het ware in onze wereld wordt neergezet . Ik hoorde mensen vorig jaar zeggen: “Er werd zo mooi gezongen,”. “En,” belangrijk ook, “het was net echt.” Net echt, omdat we ons eigen leven in het lijdensverhaal van
Jezus kunnen herkennen.
Maar ook net echt omdat we wellicht ons eigen lijden kunnen herkennen.
Het is dan net echt. Omdat het lijden zo herkenbaar is.
En ook omdat je je afvraagt: waarom? Waarom moet ik ziek worden?
Waarom moet ik een lief mens kwijt raken? Dat heb ik toch niet verdiend!
Die vraag – we weten dat er geen antwoord op is, en toch dringt hij zich op. Die vraag dringt zich ook op als we Jezus zien lijden.
Waarom? Er was toch niets kwaads in hem!
‘Lam Gods, dat zo onschuldig,
zo moedig en geduldig,
aan ’t schand’lijk kruishout lijdt,
Ja ‘k weet, dat Gij onschuldig zijt!…’
Zeker, er zijn allerlei theologische antwoorden gegeven op de vraag waarom de Mensenzoon moest worden uitgeleverd en gekruisigd. Maar ik denk: met je hart kun je dat eigenlijk niet meemaken. Jezus heeft zijn lijden niet verdiend. Wij hebben ons lijden ook niet verdiend – ook al is geen van ons zonder zonde. We krijgen het op ons bordje, de een meer, de ander minder. Het is heel menselijk om je daartegen te verzetten. En het is ook goed als het lijden je niet klein krijgt. Maar onvermijdelijk krijgen we wel een portie te dragen.
Laatst zei een oudere dame tegen mij:
“Jezus moet zijn kruis dragen, net als ik, het is niet rechtvaardig, maar ik kom er niet onderuit, net als hij. En… Jezus komt zo wel heel dichtbij. Hij is zo wel heel herkenbaar en nabij in mijn eigen lijden. Ik ben niet alleen…”
Ik ben niet alleen.
Het is die ontdekking die een straaltje licht werpt op het lijden. Eventjes is het niet alleen maar donker. Lijkt zich een weg te openen voor haar voeten. Om voetje voor voetje te gaan. Met vallen en opstaan – letterlijk en figuurlijk – in de richting van het licht.
Kan dat dan?
Wordt het nog wel wat met me? Is het wel een betrouwbare weg?
Die vragen laten zich alleen beantwoorden als je de weg gaat. Je mag best wankelen. De stevige pas komt geleidelijk aan wel. We zijn daarmee in goed gezelschap. Want die wankelmoedigheid zien we ook bij de vrouwen bij het graf en de leerlingen. Eerst is er alleen maar verwarring en ongeloof. Ze lopen een beetje heen en weer. En eerst zien ze alleen maar een zwart gat als ze dat graf inkijken.
Een leegte, niets. Maar dan komt langzaam de verwondering.
De herinnering aan Jezus’ woorden:
“Moest de Mensenzoon niet worden uitgeleverd en gekruisigd, en uiteindelijk op de derde dag uit de dood opstaan!”
Die woorden krijgen nu pas betekenis voor hen. Wat zoeken we het leven bij de
doden! Jezus is niet hier in dit graf. Hij is uit de dood opgewekt. Ik wil maar zeggen: wankelen is niet verkeerd. Als we maar wel in beweging komen. En in Pasen zit een ongehoorde drijfkracht.
Pasen is een geheim waar eigenlijk geen woorden voor zijn. We stamelen maar wat.
Een liedje van verlangen dat iemand ons ziet in ons hart en ons liefheeft.
Verhalen over uittocht uit slavernij, de vrijheid tegemoet.
Uittocht uit lijden en dood, het leven tegemoet. Van het donker naar het licht. Van moedeloosheid naar vertrouwen.
Ja, uiteindelijk is dat wat Pasen ons schenkt: vertrouwen.
De werkelijkheid wordt niet minder hard. En toch mogen we ons in die harde werkelijkheid geborgen weten, gezien, bemind. Pasen zet ons leven in het licht van die geborgenheid. Pasen wekt ons op om zo in het leven te staan. Een vrolijk feest.
Ik wens u een opgewekt, een zalig en ook een vrolijk Pasen!
Robert Frede, pastoor