Wat zich als gevolg van de Covid-19-pandemie niet alleen in Nederland maar in de hele wereld afspeelt ervaar ik nog steeds als onwerkelijk. Op de avond van 11 maart fietste ik een rondje door de stad en ja, het was echt waar: bij alle theaters en bioscopen was aangekondigd dat ze gesloten waren. Ik kreeg een sms van kantoor dat we verzocht werden vanaf de volgende dag thuis te werken. Maar er was voor mijn collega en mij nog geen manier om dat goed mogelijk te maken. “Neem tijd voor yoga en meditatie als je niet zoals je wil kan werken” was het devies. Dat beviel me wel. Twee weken later waren we goed uitgerust met een laptop en konden we van huis uit werken en vergaderen. Maar voor mijn collega waren het de laatste weken voor haar pensioen. Dat was bizar, jammer, niet zoals gepland! Nee, we hebben de dingen niet onder controle. En in deze tijden – en eigenlijk altijd – zijn er dingen die jammer zijn, moeilijk, vervelend, verschrikkelijk, verdrietig tot ronduit mensonterend.
De Nederlandse kandidaat voor het Eurovisie Songfestival, Jeangu Macrooy, geboren in Paramaribo, werd in Trouw geïnterviewd in de serie: Tien geboden. Het virus maakt ons nederig, zo luidde de kop van het artikel dat mij erg aansprak. We denken vaak dingen in de hand te hebben, controle te hebben terwijl dat niet zo is.
De eerste weken van de Coronacrisis waren heftig voor mij. Mijn tante overleed aan hartfalen. We maakten de uitvaart mee via livestream maar wat misten we het bij elkaar komen. Ik bezocht voor ’t laatst ons oud-parochielid en oud-lector Marjon Rekoert en kon op Goede Vrijdag mee afscheid van haar nemen op Westerveld en op de begraafplaats in Heemstede. Het was een mooi en inspirerend afscheid dat Marjon deels zelf had geregisseerd. Maar ook hier weer dat afstand houden van elkaar.
Vanuit het afgesloten België bereikten me ondertussen berichten over mensen in de omgeving van mijn ouders die corona kregen. Gelukkig zijn ze nu allemaal aan de beterhand.
We worden uitgedaagd in deze tijden: hoe ga je met moeilijke gebeurtenissen als deze om? Verzet je je ertegen of accepteer je wat is en maak je er het beste van? De betekenis van het woord ‘crisis’ blijkt in oorsprong neutraal te zijn terwijl het voor ons meteen een negatieve lading heeft. Crisis betekent van oorsprong: een beslissend keerpunt, een situatie die een kans op verandering en vernieuwing in zich heeft.
Ik wil dus niet wanhopen dat dit ons alleen maar ellende gaat opleveren maar ik durf te hopen en te dromen dat hier ook goede dingen uit zullen voortkomen.
Om in deze tijden rust te behouden vind ik soms een uitdaging. Omdat alles anders is, regels steeds veranderen en omdat er veel te verwerken is aan informatie, opvattingen en emoties. Krantenkoppen zijn soms angstaanjagend en hebben het maar over aantallen doden en besmettingen en over doemscenario’s. Maar er is ook betere journalistiek, die wat dieper graaft. Ilja Pfeijffer schreef in een column voor NRC vanuit Genua dat het virus ons oproept meer aandacht te krijgen voor zingeving en verbondenheid en in te gaan tegen het verregaande individualisme. Ook de Vlaamse psychiater Damiaan Denys van het AMC schreef een boeiend stuk in NRC waarin hij pleitte voor de-individualisering. Hij vindt dat het virus ons mateloze consumeren aan de kaak stelt en dat het een transcendente visie opnieuw noodzakelijk maakt. Hij doet ook een aanklacht tegen onze behoefte om het leven en de dood tot in den treure te willen controleren. Zoveel visies en meningen die boeiend zijn…
Om rust te vinden zoek ik mijn heil in gebed, meditatie, ademhalingsoefeningen en wandelen in de natuur. Met een groepje vrouwen doe ik mee aan een dagelijkse meditaties. Het thema van de eerste serie was overvloed en de tweede serie gaat over leven vanuit hoop. Beide opgezet door de Indisch-Amerikaanse arts Deepak Choprah.
Het resoneert heel erg met wat ik ook in de Bijbel zo waardeer: houden van je naaste zoals van jezelf, vergeven, niet oordelen, leven vanuit liefde en hoop, niet vanuit angst, leven in het hier en nu, vertrouwen op leven in overvloed, op eeuwig leven.
We worden ons tijdens deze crisis bewust van wat echt belangrijk is. We beseffen nu ten volle wat we wel en niet missen. Wat heb je echt nodig? Wat is er echt belangrijk in contact met anderen?
Het maakt ons ook vindingrijk, nodigt uit tot creativiteit. Mijn collega had trouwens een onvergetelijk en geslaagd afscheid: het was een grote verrassing via een video-meeting en vele collega’s uit binnen- en buitenland hadden bijdragen gestuurd voor een afscheidsbundel. Mijn ouders hebben krulspelden gekocht en mijn vader is nu mijn moeders’ kapper met een mooi resultaat. Ik stuurde dit jaar Paaskaarten en verzon andere attenties.
Van de komst van de lente heb ik in 2020 bewuster en intenser dan ooit genoten. Gelukkig was er veel licht, veel zon. Ik heb nog nooit zoveel vogels horen fluiten en fladderen en ik mis die grote mechanische vogels in de lucht echt niet. Omdat mijn vriend op 1 mei met een nieuwe baan begon was hij de hele maand april vrij. Dat was fijn, gaf rust en meer ruimte in onze gemeenschappelijke agenda en af en toe een echt vakantiegevoel.
Leven vanuit dankbaarheid maakt het grootste lijden draagbaar. In deze omstandigheden was ik bijvoorbeeld dankbaar voor de relatieve vrijheid die wij hier in Nederland hadden, dankbaar dat mijn ouders zo goed met de situatie omgaan en deelnemen aan Whatsapp-gesprekken en videobijeenkomsten, dankbaar voor de online vieringen die onze kerk op touw zette en die de verbondenheid binnen de landelijke kerk vergroot, dankbaar voor de aan-huis-bezorging van palmtak en kaars, dankbaar om zoveel mensen die zich inzetten voor de medemens en voor de samenleving, dankbaar om mijn zonen die onverwacht naar Haarlem kwamen voor Moederdag, enz.
Christel Ruts